6825309

Trưng bày lưu động phục vụ Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào

Tác giả: admin

Hàng năm, cứ vào mùa lễ hội, Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh lại tổ chức trưng bày lưu động phục vụ nhân dân ở các địa phương không có điều kiện đến tham quan trực tiếp tại Bảo tàng. Tham gia mùa lễ hội năm nay, Bảo tàng tổ chức trưng bày lưu động  bộ Panô chuyên đề “ Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930-1931” tại đền Vạn - Cửa Rào thuộc huyện Tương Dương, một huyện miền núi của miền Tây xứ Nghệ.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào  được tổ chức trong 3 ngày, từ ngày 23/02 đến ngày 25/02/2019 (tức các ngày 19 đến 21 tháng Giêng âm lịch).

Đền Vạn - Cửa Rào nằm trên địa bàn xã Xá Lượng, vùng đất ngã ba sông nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và dòng Nậm Mộ. Ngôi đền thiêng này gắn liền với sự nghiệp và công đức của Đoàn Nhữ Hài (đời Trần) - vị Đốc tướng đã hy sinh để bảo vệ giang sơn, bờ cõi và cuộc sống nhân dân nơi đây. 

Theo các nguồn tư liệu lịch sử, vào khoảng năm 1335, dưới triều vua Trần  Hiến Tông, biên giới phía Tây Đại Việt bị giặc Ai Lao tràn xuống quấy nhiễu, lúc ấy gọi là đất Nam Nhung  (gồm các huyện Kỳ Sơn, Tương Dương và Con Cuông ngày nay). Lúc này Đoàn Nhữ Hài  đang chỉ huy quân Thần Vũ và Thần Sách, kiêm chức Kinh lược Địa sứ Nghệ An nên được trao chức làm Đốc tướng khi Thượng hoàng Minh Tông thân chinh đi đánh Ai Lao. Trong một trận chiến diễn ra tại khu vực ngã ba sông, do sương mù dày đặc, bị quân Ai Lao phục sẵn voi ngựa, hai mặt giáp công nên vị Đốc tướng nhà Trần và nhiều quân sỹ triều đình hy sinh. Nghe tin Đoàn Nhữ Hài mất, tiếc thương vị anh hùng và các tướng sỹ trung nghĩa dũng cảm đã cống hiến cuộc đời mình để bảo vệ giang sơn đất nước, triều đình nhà Trần đã cho nhân dân ở vùng Nam Nhung tức huyện Tương Dương ngày nay lập đền thờ.

Từ rất nhiều năm qua, tại Đền Vạn - Cửa Rào, nhân dân còn phối hợp thờ Tam tòa Thánh Mẫu (một trong “Tứ bất tử” theo quan niệm dân gian). Bà con các bản làng ở Tương Dương thay nhau quanh năm hương khói và tổ chức lễ hội vào dịp đầu xuân để ghi nhớ công đức của tiền nhân và giáo dục truyền thống quê hương cho thế hệ con cháu.

Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, khu vực Cửa Rào và Đền Vạn trở thành  nơi cất giấu vũ khí, lương thực, nơi trú ẩn của nhân dân và bộ đội địa phương. Với những đóng góp về giá trị văn hóa và lịch sử, năm 2009 Đền Vạn- Cửa Rào đã được UBND tỉnh công nhận Di tích Lịch sử - Văn hóa.

Năm nay, lễ hội đền Vạn - Cửa Rào diễn ra trang trọng, linh thiêng với lễ khai quang, yết cáo, lễ rước, đại tế và lễ tạ. Phần hội diễn ra sôi nổi với các hoạt động giao lưu văn hóa - văn nghệ, thả đèn hoa đăng và các môn thể thao, trò chơi dân gian mang đậm bản sắc văn hóa vùng miền  như: đẩy gậy, chọi gụ, bắn nỏ, ném còn…. tham quan nhà truyền thống các dân tộc và thưởng thức các món ăn đặc sản.

Tham dự lễ hội đền Vạn – Cửa Rào năm nay cũng là năm đầu tiên Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh có dịp giới thiệu với nhân dân và du khách toàn bộ tiến trình của phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh năm 1930-1931. Được tận mắt nhìn những hình ảnh sinh động, chân thực và quý hiếm qua lời thuyết minh hấp dẫn của các thuyết minh viên đã giúp đồng bào các dân tộc ở miền Tây xứ Nghệ và du khách tham dự Lễ hội hiểu hơn về tinh thần đấu tranh kiên cường bất khuất của ông cha ta trong phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, về phong trào đấu tranh của nhân dân vùng cao những ngày đầu có Đảng. Những sưu tập hiện vật của nhân dân miền núi như: Sưu tập nỏ, sưu tập hiện vật dùng nuôi giấu cán bộ Đảng trong thời kỳ hoạt bí mật… đã phần nào minh chứng cho các cuộc đấu tranh của kiên cường của đồng bào trong phong trào cách mạng 1930-1931. Đặc biệt là sự ra đời của chi bộ Đảng miền núi đầu tiên ở Môn Sơn đã đánh dấu sự ra đời đầu tiên của Chi bộ Đảng miền Tây xứ Nghệ. Từ đây dưới sự lãnh đạo của các chi bộ Đảng nhân dân miền núi đã sát cánh cùng nhân dân miền xuôi làm nên phong trào cách mạng 1930-1931, một trong những mốc son chói lọi trong trang sử vàng của các mạng Việt Nam.

Bộ trưng bày chuyên đề của Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh đã thu hút đông đảo đồng bào, du khách tham quan và trở thành điểm nhấn đặc sắc của Lễ hội đền Vạn – Cửa Rào năm nay. Đồng thời, đây cũng là hoạt động có ý nghĩa, thiết thực của Bảo tàng góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, khơi dậy lòng tự hào, tình yêu quê hương đất nước cho thế hệ trẻ và đồng bào các dân tộc tại miền Tây Xứ Nghệ.

Nguyễn Thị Hội – Bảo tàng XVNT