365
601
4457
16842
34073
6825287
Cuối năm 1930, khi phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh ở miền xuôi bị đàn áp đẫm máu, các cơ quan của Đảng phải sơ tán, rút vào hoạt động bí mật. Đầu năm 1931, đồng chí Lê Xuan Đào ( Chắt Lũ), Lê Mạnh Duyệt được cử đến Môn Sơn, Con Cuông xây dựng cơ sở cách mạng, họ đã tập hợp được một số thanh niên yêu nước, có học vấn như Vi Văn Khang, Vi Văn Quý, Vi Văn Hanh vào hoạt động cách mạng. Được sự chỉ đạo của Xứ ủy Trung Kỳ, Tỉnh ủy Nghệ An và Phủ ủy Anh Sơn, sau một thời gian chuẩn bị, tháng 4 năm 1931, Chi bộ Môn Sơn được thành lập với 6 đảng viên do đồng chí Vi Văn Khang làm bí thư. Đây là chi bộ Đảng đầu tiên ở miền Tây Nam Nghệ An. Dưới sự lãnh đạo của chi bộ, các tổ chức quần chúng được thành lập bao gồm 12 tổ Nông hội đỏ với 65 hội viên, 3 đội Tự vệ đỏ với 20 hội viên…Từ khi có Đảng, phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân phát triển mạnh mẽ. Các tổ nông hội đã có những hoạt động thiết thực như vận động nhân dân quyên góp lương thực, quần áo ủng hộ nhân dân Yên Phúc ( Anh Sơn) đang lánh nạn trong rừng tránh sự tàn sát của Thực dân Pháp. Chi bộ đã tổ chức cho nhân dân biểu tình. Đêm 14 tháng 9 năm 1931, quần chúng đã đồng loạt nổi trống, chiêng, mõ, mang theo gậy gộc, giáo mác, hàng trăm người hừng hực khí thế hô vang khẩu hiệu chống sưu cao, thuế nặng, chống ức hiếp lao động…Đoàn biểu tình kéo đến nhà địa chủ lấy thóc lua, tiền bạc chia cho dân nghéo. Bọn hào lý, chức dịch phải tuân theo yêu cầu của nhân dân. Cuộc đấu tranh của nhân dân Môn Sơn đã khiến cho bọn thực dân phong kiến vô cùng hoang mang, lo sợ. Chúng phải huy động lực lượng đến đàn áp dã man, bắt bớ các đảng viên, chiến sỹ cách mạng. Phong trào phải tạm thời rút vào hoạt động bí mật. Ngày 28 tháng 8 năm 1945, chi bộ lại lãnh đạo nhân dân tham gia cướp chính quyền ở xã và huyện Con Cuông.
Sự ra đời của Chi bộ Đảng Môn Sơn đánh dấu một bước phát triển mới của phong trào cách mạng lên miền núi; Là niềm tự hào của bà con Môn Sơn nói riêng và các dân tộc huyện Con Cuông nói chung.
Đảng bộ và nhân dân Con Cuông luôn biết ơn, kính trọng, tưởng nhớ đến các vị tiền bối, những người con ưu tú của Môn Sơn như: Vi Văn Khang, Trần Ngân, Vi Văn Quý, Vi Văn Hanh, Vi Văn Lâm… Họ là những đoá sen hồng làm rạng danh sông núi, để Môn Sơn - Mường Quạ trở thành địa chỉ đỏ cách mạng, niềm tự hào của con cháu mai sau. Noi gương các đảng viên đi trước lớp lớp thanh niên Con Cuông đã hăng hái lên đường. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ Môn Sơn là đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, là nơi cung cấp nguồn cán bộ miền núi cho Tỉnh, cán bộ chủ chốt cho huyện. Ngày nay trong công cuộc đổi mới, Môn Sơn vẫn giữ vững truyền thống cách mạng, sáng tạo trong lao động sản xuất, xung kích trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng mùa vụ, đưa giống mới có năng suất cao vào sản xuất. Rừng Môn Sơn được quản lý, bảo vệ tốt. Công tác xoá đói, giảm nghèo, thi đua lao động sản xuất, làm giàu chính đáng đang được nhân dân tích cực hưởng ứng và thực hiện có hiệu quả. Môn Sơn đã xuất hiện mô hình ruộng Cá- Lúa Bản Thái Sơn; Mô hình chăn nuôi có hiệu quả, cho thu nhập cao của hộ gia đình ở bản Cửa Rào; Mô hình thay đổi cây trồng, mùa vụ có hiệu quả trên đất đồi, vệ ở Bản Tân Sơn và nhiều mô hình vườn rừng, vườn đồi, trang trại kinh tế. Môn Sơn đã có 7 bản văn hóa, cán bộ, nhân dân thực hiện tốt nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang, bài từ hủ tục, cùng nhau xây dựng đời sống văn hóa. Công tác quốc phòng an ninh được đảm bảo, an ninh biên giới được giữ vững. Phong trào dạy và học ngày càng phát triển, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp các cấp tương đối cao, học sinh thi đậu vào các trường cao đẳng, đại học ngày một nhiều hơn. Có 4/6 trường học đạt chuẩn Quốc gia. Công tác Xây dựng Đảng được quan tâm, việc tổ chức học tập nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước thực hiện nghiêm túc, đầy đủ.
Từ một Chi bộ chỉ có 5 Đảng viên, đến nay đảng bộ Môn Sơn đã có 22 Chi bộ với 272 Đảng viên. Đảng bộ liên tục nhiÒu năm liền được công nhận là Đảng bộ trong sạch vững mạnh. Vai trò đầu tàu, gương mẫu của cán bộ, Đảng viên được phát huy, làm gương sáng cho quần chúng nhân dân học tập và làm theo. Năm 2010, mặc dù chịu ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới, lạm phát tăng cao, thời tiết diễn biến thất thường tác động xấu đến sản xuất và dời sống của nhân dân, nhưng nhờ có sự lãnh đạo sâu sát của các cấp ủy Đảng, sự chỉ đạo điều hành quyết liệt của của chính quyền các cấp, kinh tế Con Cuông vẫn đạt các chỉ tiêu cơ bản kế hoạch đề ra. Tổng giá trị sản xuất đạt 700.695 triệu đồng ( Theo giá cố định năm 1994), đạt 114, 2% KH. Tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 15,1%.; thu ngân sách đạt 7.647 triệu đồng, đạt và vượt chỉ tiêu của tỉnh và HĐND huyện đề ra. Giá trị công nghiệp - xây dựng cơ bản đạt 306.876 triệu đồng, đạt 194% KH. Dịch vụ, thương mại đạt 176.412 triệu đồng bằng 102,8% KH. Đời sống nhân dân được cải thiện, thu nhập bình quân đầu người đạt 13,6 triệu đồng/người/năm ( theo giá hiện hành); an sinh xã hội được đảm bảo. Chất lượng giáo dục - đào tạo được nâng lên, tỷ lệ học sinh đậu tốt nghiệp các bậc học đạt cao; Số giáo viên, học sinh giỏi tỉnh, huyện, học sinh đậu vào các trường đại học, cao đẳng, trường chuyên của tỉnh, của Bộ tăng nhiều hơn những năm trước; Chất lượng thực hiện cuộc vận động “Hai không” với 4 nội dung có bước chuyển biến tích cực. Công tác bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân có nhiều tiến bộ. Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa tiếp tục có nhiều chuyển biến, Cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đạt được những kết quả bước đầu rất tích cực, đã và đang thực sựu trở thành phong trào sinh hoạt chính trị rộng khắp trong toàn Đảng, toàn quân, toàn dân góp phần tích cực trong xây dựng và chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thực sự là công bộc của nhân dân. Công tác xây dựng Đảng được chú trọng. Năm 2010, Đảng bộ Con Cuông có 31/40 tổ chức cơ sở Đảng trực thuộc đạt danh hiệu trong sạch, vững mạnh, không có tổ chức đảng yếu kém. Các ban Xây dựng Đảng, MTTQ và các đoàn thể được Tỉnh xếp loại xuất sắc. Tuyên truyền và riển khai thực hiện có hiệu quả các Nghị quyết, kết luận của BCH Trung ương khóa X và các Nghị quyết, Kết luật của BTV, BCH Đảng bộ tỉnh. Tổ chức Đại hội Đảng bộ huyện thành công tố đẹp. Thường xuyên chăm lo xây dựng tổ chức Đảng, công tác cán bộ, phát triển đảng gắn với cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, từng bước đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, phê bình và tự phê bình trong đảng, nâng cao chất lượng chính trị của tổ chức Đảng và đảng viên. Hàng năm bồi dưỡng, kết nạp từ 150 – 170 đảng viên, đưa tổng số đảng viên của toàn Đảng bộ lên 3.397 đồng chí. Công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng được chú trọng, nhất là việc thực hiện Điều lệ và các quy định của Đảng, thực hiện các Nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Thực hiện tốt Nghị quyết TW3 khóa X về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí”; Tăng cường giáo dục về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ đảng viên. Thường xuyên chăm lo công tác dân vận của Đảng, của các cấp chính quyền và trong lực lượng vũ trang; lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “Dân vận khéo”; Chăm lo tốt công tác dân tộc, công tác tôn giáo; lãnh đạo, chỉ đạo các hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội, huy động cao nhất sức lực, trí tuệ của nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc thực hiện thành công nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ đề ra. Tăng cường chỉ đạo hoạt động, điều hành của bộ máy chính quyền các cấp ngày càng có hiệu lực và hiệu quả.
Những thành tích trên của Đảng bộ và nhân dân Môn Sơn nói riêng, đồng bào các dân tộc Con Cuôn nói chung thật đáng trân trọng, tự hào. Tuy nhiên, vẫn còn những băn khoăn, trăn trở mà cán bộ, đảng viên và nhân dân cần khắc phục đó là: Môn Sơn nói riêng, Con Cuông nói chung có nhiều tiềm năng, thế mạnh chưa được khai thác như du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng. Nguồn nguyên liệu mây, tre, nøa dåi dµo, kinh nghiệm tay nghề đan lát, dệt thổ cẩm, không thiếu nhưng chưa được khơi dậy, chưa có hàng hoá tham gia vào thị trường để vừa giải quyết việc làm tại chỗ võa tăng nguồn thu cho địa phương. Xã được Trung ương và tỉnh đầu tư nhiều công trình, dự án nhưng chưa phát huy tốt hiệu quả, chưa tạo được thế mạnh làm khâu đột phá trong sản xuất, chăn nuôi và sản xuất hàng hóa. Tệ nạn khai thác lâm sản, săn bắt động vật hoang dã, kích điện đánh bắt cá, khai thác vàng sa khoáng trái phép vẫn còn xẩy ra. Việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm. Tư tưởng trông chờ, ỉ lại, dựa dẫm vào cấp trên còn khá nặng nổ trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Tỷ lệ hộ nghèo của Môn Sơn còn cao . Đảng bộ và nhân dân Môn Sơn cần sớm khắc phục, tích cực tìm ra giải pháp hữu hiệu để xây dựng Môn Sơn xứng đáng là quê hương cách mạng, xứng đáng với các bậc tiền bối đã hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, hạnh phúc của nhân dân.
Nguyễn Xuân Thủy - Bảo tàng XVNT