6772746

Hồ Tùng Mậu - một nhà yêu nước và cách mạng

Tác giả: admin

Hồ Tùng Mậu sinh ra và lớn lên ở một miền quê giàu tinh thần yêu nước: Nghệ An. Truyền thống quê hương luôn luôn là “nguồn trong” để các nhà yêu nước phất lên. Còn truyền thống gia đình là “Bầu sữa mẹ” nuôi con lớn lên. Hồ Tùng Mậu nằm trong sự giao lưu giữa truyền thống quê hương và truyền thống gia đình. Ông nội là Hồ Bá Ôn đã từng tham gia chống Pháp, hy sinh trong khi thực dân Pháp tiến công chiếm thành Nam Định ngày 27/3/1883. Thân phụ là Hồ Bá Kiện, thi đỗ cử nhân, tham gia phong trào Văn thân chống Pháp, bị thực dân Pháp bắt đày đi nhà tù Lao Bảo. Ông đã lãnh đạo anh em tù nhân đấu tranh chiếm ngục Lao Bảo vào ngày 2/9/1915, thoát ra ngoài, lãnh đạo tù nhân chống lại quân lính đuổi theo, bao vây đàn áp và đã hy sinh trong một trận đánh ở vùng núi Bân Ta Cha.
਍ഀ
਍ഀ Theo bước ông, cha, Hồ Tùng Mậu sớm có tư tưởng yêu nước và từ tư tưởng yêu nước đã đẩy tới hành động cứu nước. Ở Việt Nam, trong những năm 20 của thế kỷ XX đã xuất hiện một số người có tư tưởng yêu nước và tư tưởng yêu nước đẩy tới hành động cứu nước; một số người rất yêu nước nhưng lại không có hành động cứu nước. Hồ Tùng Mậu là trường hợp thứ nhất. Yêu nước gắn liền với cứu nước là nét đặc trưng trong tư tưởng của Hồ Tùng Mậu. Chủ nghĩa yêu nước Việt Nam là tình cảm rất sâu sắc và rất đặc sắc. Nó đã tồn tại hàng nghìn năm trong lòng dân tộc. Trong hàng ngũ những người yêu nước Việt Nam, Hồ Tùng Mậu là một ngôi sao lấp lánh.
਍ഀ
਍ഀ Hành động cứu nước đầu tiên của Hồ Tùng Mậu được đánh dấu bằng việc ông gia nhập “Tân Việt Thanh niên đoàn” (Tâm tâm xã), một tổ chức của Thanh niên Việt Nam mang tư tưởng phục quốc, được lập vào năm 1923 tại Quảng Châu(Trung Quốc). “Tâm tâm xã” chủ trương trước tiên phải tập hợp lực lượng, gây tiếng vang trong nhân dân, củng cố tổ chức với tinh thần phục quốc. Thực hiện mục tiêu đó, đầu năm 1924, Hồ Tùng Mậu về nước.
਍ഀ
਍ഀ Tháng 7/1924, Hồ Tùng Mậu trở lại Quảng Châu. Lúc này vừa xảy ra vụ Phạm Hồng Thái mưu sát tên Toàn quyền Méclanh ở Sa Diện. Hồ Tùng Mậu nức lòng ca ngợi tinh thần dũng cảm và sự hy sinh oanh liệt của Phạm Hồng Thái.
਍ഀ
਍ഀ Cuối năm 1924, đồng chí Nguyễn Ái Quốc từ Liên Xô đến Quảng Châu để huấn luyện chính trị cho lớp cán bộ đầu tiên của Việt Nam, lập Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội, một tổ chức tiền thân của Đảng, chuẩn bị về chính trị, tư tưởng, tổ chức cho sự ra đời chính đảng của giai cấp công nhân Việt Nam. Hồ Tùng Mậu được Người huấn luyện chủ nghĩa Mác - Lê nin, được kết nạp vào Việt Nam Thanh niên các mạng đồng chí Hội và Cộng sản Đoàn, trở thành một cán bộ xuất sắc.
਍ഀ
਍ഀ Sau một thời gian học tập, Hồ Tùng Mậu được đồng chí Nguyễn Ái Quốc và Tổng bộ Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội cử về nước với nhiệm v ụ đặt đường dây liên lạc giữa trong nước với cơ quan của Tổng bộ ở Quảng Châu, lựa chọn thanh niên tiến bộ đưa sang Quảng Châu để huấn luyện chính trị. Thi hành quyết định đó, giữa năm 1925, Hồ Tùng Mậu về Hải Phòng, mở hiệu sách “Huệ Quần thư điếm” làm nơi liên lạc các cơ sở cách mạng ở Hà Nội, Nam Định, Thái Bình, Nghệ An...Năm 1926, Hồ Tùng Mậu cùng Lê Hồng Sơn, Lê Duy Điếm, Lê Hữu Lập...tổ chức đưa được nhiều thanh niên tiến bộ của nước nhà sang Quảng Châu để dự lớp huấn luyện chính trị.
਍ഀ
਍ഀ Tháng 4/1927, Tưởng Giới Thạch phản bội lại đường lối của Tôn Dật Tiên và thắng tay đàn áp cộng sản. Tại Quảng Châu, cơ quan của Tổng bộ Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội bị quân Tưởng khám xét và bao vây. Hồ Tùng Mậu và một số người khác bị bắt. Sau 5 tháng bị giam giữ, cơ quan mật vụ của Tưởng biết Hồ Tùng Mậu là người yêu nước Việt Nam có quan hệ mật thiết với Đảng Cộng sản Trung Quốc, nên họ tìm cách thủ tiêu. Hồ Tùng Mậu và các đồng chí của ông kiên quyết đấu tranh, lại được Đảng Cộng sản Trung Quốc làm hậu thuẫn, buộc họ phải trả lại tự do.
਍ഀ
਍ഀ Vừa ra khỏi nhà tù, Hồ Tùng Mậu đi ngay Quảng Tây để đón đoàn cán bộ từ trong nước sang. Đến Nam Kinh, ông lại bị bắt. Vì không có chứng cớ, nên được tha ngay. Trở về Quảng Châu, Hồ Tùng Mậu cùng Tổng bộ Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội tiếp tục mở các lớp huấn luyện chính trị theo chương trình của đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã giảng dạy trước đó.
਍ഀ
਍ഀ Ngày 12/12/1927, Quảng Châu Công xã bùng nổ. Trụ sở của Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội bị đập phá. Hồ Tùng Mậu và một số người của cơ quan Tổng bộ bị bắt. Nhờ tinh thần đấu tranh kiên quyết của Hồ Tùng Mậu và các đồng chí của ông, nhà chức trách buộc phải thả ông và nhiều người khác.
਍ഀ
਍ഀ Tháng 8/1928, Hồ Tùng Mậu lại bị bắt, đến tháng 11/1929 mới được trả lại tự do. Hồ Tùng Mậu về hoạt động ở Hồng Kông. Tại đây ông gia nhập An Nam Cộng sản Đảng(chi bộ hải ngoại). Lúc này ở trong nước, Toà Nam án Nghệ An đã xử vắng mặt Hồ Tùng Mậu, kết án tử hình ông “về tội vận động lập Đảng Cộng sản, xúi dục đưa người ra nước ngoài, mưu đồ phiến loạn”.
਍ഀ
਍ഀ Ngày 3/2/1930, tại Cửu Long, gần Hồng Công, đồng chí Nguyễn Ái Quốc thay mặt Quốc tế Cộng sản, chủ trì hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Hồ Tùng Mậu tham gia Hội nghị với tư cách đại biểu dự thính.
਍ഀ
਍ഀ Sau khi Đảng được thành lập, Hồ Tùng Mậu càng hăng hái hoạt động và ông đã bị mật thám Pháp phối hợp với mâtạ vụ Tưởng lùng bắt vào ngày 26/6/1931 ở Thượng Hải, Trung Quốc. Ông bị giải về nước để xét xử. Chính quyền thực dân và phong kiến đòi thi hành án tử hình ông mà chúng đã xử cuối năm 1929. Hồ Tùng Mậu phản đối kịch liệt bản án sai trái đó. Ngày 6/12/1931, Toà án Nghệ An xử lại, kết án ông tù khổ sai chung thân. Từ cuối năm 1931 đến cuối năm 1945, Hồ Tùng Mậu bị giam trong các nhà lao Hoả Lò Hà Nội, Vinh, Lao Bảo, Kon Tum, Buôn Ma Thuột, Trà Khê. Suốt 14 năm tù đày, Hò Tùng Mậu luôn luôn giữ vững chí khí bất khuất, góp phần xây dựng chi bộ nhà tù, kiên quyết đấu tranh, chống mọi chế độ tàn bạo của lao tù đế quốc.
਍ഀ
਍ഀ Tháng 3/1945, Hồ tùng Mậu vượt ngục về hoạt động ở Trung Bộ, hoà cùng dân tộc tiến hành kháng chiến chống Pháp. Năm 1946, ông được cử làm Chủ tịch Uỷ ban kháng chiến – Hành chính Liên khu Bốn.
਍ഀ
਍ഀ Năm 1948, Đảng và Chính phủ cần củng cố ngành Thanh tra của Nhà nước, Hồ Tùng Mậu được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ tín nhiệm cử làm Tổng Thanh tra của Chính phủ. Sau đó, tháng 3/1951, Trung ương họp Hội nghị, cử Hồ Tùng Mậu, Uỷ viên Trung ương Đảng khoá II, làm Trưởng ban Kiểm tra Trung ương.
਍ഀ
਍ഀ Trên cương vị công tác rất cần đến phẩm chất đạo đức, thanh liêm, trung thành, trung thực, sâu sát, cụ thể, Hồ Tùng Mậu đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thanh tra Nhà nước và kiểm tra Đảng. Ông đã nêu cao tinh thần dũng cảm, không sợ va chạm, vượt khó, lăn lộn trong nhân dân trong Đảng, đề cao trách nhiệm phát hiện những vi phạm, sai phạm trong Đảng và trong bộ máy Nhà nước để kiến nghị xử lý đúng. ông nêu vấn đề trong công tác thanh tra kiểm tra là không chỉ xử lý, mà cái quan trọng phải có biện pháp ngăn chặn. Ông cho rằng nước sông sạch là nhờ nước suối trong, muốn cho địa phương, cơ sở trở nên tốt, trước hết người làm công tác Đảng, công tác Chính quyền phải rất trong sạch. Vì vậy bản thân ông luôn luôn tự rèn luyện mình, giữ mình, liêm khiết tuỵệt đối, không bao giờ bỏ túi cái kim sợi chỉ của Nhà nước, của nhân dân.
਍ഀ
਍ഀ Ngày 23/7/1951, trên đường đi công tác ở Liên khu IV, Hồ Tùng Mậu bị máy bay địch oanh tạc, ông hy sinh.
਍ഀ
਍ഀ Được tin Hồ Tùng Mậu hy sinh, ngày 1/8/1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài điếu, vô cùng đau xót trước cái chết của “một người lãnh đạo tân tuỵ”, “một cán bộ lão luyện”, “ một người đồng chí trung thành”, “một người anh em chí thiết”. Người viết:
਍ഀ
਍ഀ “Chú Tùng Mậu ơi !
਍ഀ
਍ഀ Đành rằng sự mất, sự còn là luật chung của tạo hoá. Nhưng gặp lúc sinh ly tử biệt thì khó mà ngăn mối xót thương.
਍ഀ
਍ഀ Tôi gạt nước mắt, thay mặt Chính phủ, nghiêng mình trước Anh Hồn chú, và truy tặng chú Huân chương Hồ Chí Minh, để nêu công lao chú đối với đồng bào, đối với Tổ quốc”.
਍ഀ
਍ഀ Con người đó đã đi vào lịch sử

P.G.S.TS Đức Vượng, Ban Tổ chức Trung ương Đảng