“Nhất Cờn, nhì Quả, Tam Bạch Mã, tứ Chiêu Trưng”. Câu ca ấy đã ghi nhận Đền Cờn là một trong bốn di tích nổi tiếng linh thiêng nhất của Xứ Nghệ.
Đền Cờn được xây năm 1235, đời nhà Trần nằm sát cửa biển lạch cờn, giữa một vùng non nước hữu tình. Đền tọa lạc trên núi Hùng Vương, xoãi chân ra biển, mặt đền nhìn về hướng Đông, quanh năm sóng vỗ, phong cảnh hùng vĩ và thơ mộng.
Lễ hội đền Cờn là một lễ hội lớn của tỉnh Nghệ An. Hàng năm vào các ngày 19-20-21 tháng Giêng âm lịch nhân dân Quỳnh Lưu, Nghệ An cùng đông đảo du khách cả nước tụ hội về Đền Cờn tham dự lễ hội.
Tham gia lễ hội, Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh tổ chức trưng bày lưu động với chuyên đề “Xô viết Nghệ tĩnh năm 1930-1931”. Bộ trưng bày có 2 phần, phần 1: Nguyên nhân, diễn biến của Xô viết Nghệ Tĩnh; phần 2: Thành quả, ý nghĩa và ảnh hưởng của phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh năm 1930-1931.
Bộ trưng bày giới thiệu những hình ảnh đấu tranh bất khuất của các chiến sỹ cách mạng bị bắt giam và tù đày tại nhà lao Vinh năm 1930-1931, giới thiệu những di tích tiêu biểu trong cao trào Xô viết Nghệ tĩnh của huyện Quỳnh Lưu nói chung và xã Quỳnh Phương nói riêng.
Nối tiếp những truyền thống yêu nước, sau khi Đảng cộng sản Việt Nam ra đời, một phong trào cách mạng đã diễn ra trên toàn quốc, mà đỉnh cao là Xô viết Nghệ tĩnh. Trong cao trào đó đã có rất nhiều người con ưu tú trên quê hương Quỳnh Lưu yêu dấu luôn đi đầu trong các cuộc đấu tranh. Đặc biệt khi bị bắt và bị giam cầm trong các nhà tù, các chiến sỹ cách mạng như: Hồ Vĩnh Long, Hồ Đức Phiệt, Nguyễn Yêm, Nguyễn Ngọc Liễn...luôn nêu cao tình thần yêu nước, ý chí cách mạng kiên cường, bất khuất, một lòng một dạ trung thành với Đảng với nhân dân. Họ đã hiến dâng cả cuộc sống, tuổi thanh xuân của mình cho quê hương, cho đất nước.
Về tham dự lễ hội Đền Cờn, du khách được thắp hương, tưởng niệm, thưởng thức các hoạt động văn hóa thể thao: đua thuyền, bóng chuyền, đấu vật, cờ người, sóc xăm... và tham quan trưng bày triển lãm. Bộ trưng bày ảnh của bảo tàng đem đến cho nhân dân sự cảm nhận sâu sắc về một vùng đất giàu về truyền thống cách mạng, dồi dào bản sắc văn hóa địa phương.
Bộ trưng bày ảnh đầy ấn tượng và sinh động của Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh góp một phần vào sự thành công rực rỡ của lễ hội Đền Cờn .
Nguyễn Hữu Bình - Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh