Đồng chí Nguyễn Sỹ Quế, bí danh là Xuân Sỹ, sinh năm 1913 trong một gia đình nghèo tại làng Yên, xã Yên Dũng Thượng, huyện Chân Lộc, phủ Hưng Nguyên (nay là khối Xuân Tiến, phường Hưng Dũng, thành phố Vinh). Cha là Nguyễn Sỹ Điệu làm nghề dạy học, mẹ là Nguyễn Thị Ái làm ruộng.

Yên Dũng Thượng là một làng quê nghèo, sinh sống chủ yếu bằng nghề nông. Nhân dân nơi đây có lòng căm thù giặc sâu sắc, tinh thần yêu nước nồng nàn, truyền thống cách mạng cao. Trước ngày có Đảng Cộng sản Việt Nam, nhiều người của mảnh đất này đã tham gia các hội yêu nước như: Hưng Nam ( tức Hội Phục Việt ) về sau đổi thành Tân Việt, Việt Nam Cách mạng Thanh Niên. Cùng với công nhân nhà máy Xe lửa Trường Thi, nhà máy Diêm Bến Thủy, nhân dân Yên Dũng Thượng đã tích cực tham gia các phong trào đấu tranh đòi trả tự do cho cụ Phan Bội Châu (1925),